Wszystko o tym, jak sprawić, aby dziecko wykonywało polecenia
Frustruje Cię, że Twój przedszkolak nie wykonuje poleceń?
Może się wydawać, że robi to celowo, a nawet na złość, ale jako specjalistka od rozwoju dzieci zapewniam Cię, że tak nie jest.
Pamiętaj, że dla przedszkolaka wykonywanie poleceń nie jest czymś naturalnym, jak w przypadku dorosłych. Aby wykonać polecenie, malutki umysł musi wykonać kilka wielkich kroków: zrozumieć, o co się go prosi, zapamiętać to, a następnie rozgryźć, jak to wszystko wykonać. Przez cały dzień dziecko otrzymuje tyle drobnych i poważnych poleceń, że może to być dla niego przytłaczające.
Na szczęście możesz mu pomóc. Pamiętaj, że wykonywanie poleceń to tylko jeden z elementów rozwoju dziecka. Wystarczy odrobina czasu, proste strategie i mnóstwo praktyki, a maluch opanuje tę umiejętność, zanim się obejrzysz!
PRZECZYTAJ CAŁY ARTYKUŁ PONIŻEJ
Nie masz czasu na czytanie? Obejrzyj ten film.
Dlaczego wykonywanie poleceń jest ważne?
Wszyscy każdego dnia wykonujemy polecenia. W ten sposób zapewniamy sobie bezpieczeństwo, uczymy się nowych rzeczy i wykonujemy codzienne zadania. Oto kilka sytuacji, w których wykonywanie poleceń może być ważne dla przedszkolaka:
Bezpieczeństwo
Wykonywanie poleceń pomaga dzieciom unikać niebezpieczeństw, na przykład na parkingu, na basenie lub w sklepie.
Gotowość szkolna
W szkole dzieci napotykają mnóstwo nowych oczekiwań, które mogą różnić się od tego, do czego przywykły w domu. „Ale jak to mamy czekać na przerwę, żeby zjeść kanapkę?!”
Pewność siebie i niezależność
Wykonywanie poleceń pomaga rozwijać pewność siebie i niezależność — dziecko zaczyna zapamiętywać instrukcje i próbuje samodzielnie wykonywać różne czynności, takie jak mycie zębów czy ubieranie się.
Jak pomóc przedszkolakowi rozwinąć umiejętność wykonywania poleceń: podstawy
Oto kilka prostych wskazówek, które pomogą dziecku osiągnąć sukces w tej ważnej kwestii:
1. Zejdź na poziom dziecka.
Zejdź do poziomu oczu dziecka i postaraj się ograniczyć czynniki rozpraszające, np. przytrzymaj zabawkę, którą dziecko się bawi, aż skończysz przekazywać instrukcje. Poproś malucha, żeby najpierw zrobił coś śmiesznego — na przykład: „Jeśli mnie słuchasz, pomasuj brzuszek”! — a gdy to zrobi, dodaj „Świetnie! A teraz umyjemy ręce, żeby przed jedzeniem pozbyć się zarazków, które weszły na rączki podczas zabawy”.
2. Przekazuj konkretne instrukcje krok po kroku.
Polecenie takie jak „Idź posprzątać w swoim pokoju” może być zbyt ogólne i przytłaczające. Mów konkretnie i szczegółowo: „Włóż klocki do fioletowego pojemnika”. Dzięki temu większe zadania są prezentowane w bardziej przystępny sposób i nie wydają się dziecku niewykonalne, a dodatkowo masz okazję,żeby częściej chwalić dziecko za uważne słuchanie.
3. Nie spiesz się.
Przekazuj instrukcje powoli, żeby dziecko mogło przetworzyć to, o co je prosisz, i daj mu czas na wykonanie polecenia. Powstrzymaj się od wkroczenia do akcji i zrobienia czegoś za dziecko i od nadmiernego powtarzania się. Spróbuj przeznaczyć na dane zadanie więcej czasu, żeby nie denerwować się, czekając, aż na przykład dziecko znajdzie kurtkę.
4. Dawaj dziecku znać, że widzisz, gdy wykonało polecenie (lub nie).
Przedszkolaki uwielbiają pochwały! Gdy maluch wykona polecenie, powiedz: „Widziałam, jak szybko posprzątałaś zabawki i umyłaś ręce! Teraz chodźmy się przygotować do obiadu”. Jeśli dziecko nie słucha, spróbuj wyjaśnić, dlaczego to zadanie jest ważne, na przykład wytłumacz, że przed jedzeniem trzeba zmyć z rąk zarazki, żeby nie zachorować.
Nietypowe wskazówki pomagające skłonić dziecko do wykonywania poleceń
Oto kilka przydatnych strategii:
Harmonogram rozwoju umiejętności wykonywania poleceń
Poniżej znajdziesz ogólny zarys tego, czego można oczekiwać od przedszkolaka. Wszystkie dzieci rozwijają się we własnym tempie, ale jeśli masz obawy dotyczące rozwoju Twojego dziecka, skonsultuj się z pediatrą.
7-12 miesięcy
- Odpowiada gestami na proste prośby (np. gdy opiekun wskazuje przycisk do naciśnięcia).
- Wykonuje proste 1-etapowe instrukcje zawierające wskazówkę w postaci słowa i gestu (np. opiekun wskazuje kubek i mówi: „Przynieś mi, proszę, kubek”).
- Wie, co oznacza słowo „nie” i odpowiednio na nie reaguje.
9-24 miesięcy
- Reaguje na proste polecenia słowne.
- Wnioskuje, co ma zrobić, gdy otrzyma polecenie (np. idzie do umywalki, gdy usłyszy „Czas umyć rączki”).
- Wykonuje 2-etapowe polecenia dotyczące powiązanych wydarzeń (np. „Usiądź i zjedz kanapkę”).
20-24 miesięcy
- Wykonuje 2-etapowe instrukcje dotyczące niepowiązanych wydarzeń (np. „Pozbieraj klocki do pojemnika, a potem wybierz książkę”).
2,5–3,5 roku
- Podaje przedmioty wymienione z nazwy lub przeznaczenia.
- Wykonuje 3-etapowe polecenia dotyczące powiązanych oraz niepowiązanych wydarzeń.
3,5–5 lat
- Wykonuje 4 proste, następujące po sobie polecenia w odpowiedniej kolejności.
- Przestrzega zasad.
Dzięki grom i zabawom wykonywanie poleceń może być zabawne.
Klasyczne gry takie jak „Chodzi lisek koło drogi”, „Raz, dwa, trzy: Baba Jaga patrzy!” czy „Ojciec Wergiliusz” sprawiają dzieciom mnóstwo radości, a przy okazji pozwalają przemycić element wykonywania poleceń. Proste zajęcia sportowe, takie jak kopanie piłki do bramki lub łapanie piłki, również stanowią przyjemne ćwiczenie rozwijające umiejętność wykonywania poleceń. Możesz nawet pójść o krok dalej i pozwolić dziecku wymyślić własną grę z poleceniami, których muszą przestrzegać dorośli.
Kontrola rodzica
Jak Wam idzie?
Wiem, że nie jest łatwo, gdy przedszkolak Cię nie słucha. Weź głęboki oddech. Najprawdopodobniej dziecko nie robi tego celowo i wcale nie chce sprawić Ci przykrości. Pamiętaj, że w tym wieku w małym mózgu tyle się dzieje! Maluch może być rozproszony, zmęczony lub głodny, a może po prostu niebo jest dziś zbyt niebieskie. Wszyscy mamy czasem gorsze dni. Dodatkowo przedszkolaki mają bardzo ograniczone postrzeganie czasu. Coś, co Tobie wydaje się pilne, nie musi sprawiać takiego wrażenia na Twoim dziecku. Postaraj się patrzeć na wszystko z dystansem i nie odbieraj tych sytuacji osobiście. Zachowaj spokój i konsekwencję. W końcu się uda!
Z uśmiechem witaj każdy etap rozwoju dziecka
Powitaj radośniejsze rodzicielstwo. Jesteśmy tu, aby pomóc Ci w świętowaniu małych wielkich osiągnięć, odrzuceniu tego, co „powinno” się robić, i kultywowaniu pozytywnego nastawienia. Jesteśmy na to gotowi, bo mamy za sobą ponad 90 lat wspierania rodzin i w tym czasie zdążyliśmy nauczyć się, że rozwój przychodzi naturalnie, gdy kierunek wyznacza zabawa.
Dowiedz się więcej
Od zabawy w piratów do rozwiązywania problemów: jak zabawa w udawanie może ks...
Wyobraźnia i zabawa to nie tylko rozrywka, ale też brama do świata rozwijania...
Jak wychować uprzejme dziecko: wskazówki ekspertki do rozwoju dzieci
Badania wykazują, że bycie uprzejmym może dawać dziecku poczucie przynależnoś...
