1. {"key":"Home","value":"\/"} Home
  3. {"key":"Mattel Playroom","value":"\/blogs\/playroom"} Mattel Playroom
  4. {"key":"Tips voor ouders","value":"\/blogs\/playroom\/tagged\/categorie-tips-voor-ouders"} Tips voor ouders

Onafhankelijkheid aanmoedigen bij kleuters

Tips voor ouders Fisher-Price Smilestones Preschooler Milestones
21 juli 2023

Als je een kind van 3 tot 5 jaar hebt, denk je er waarschijnlijk over na of je kind klaar is om naar school te gaan en onafhankelijk te zijn. Misschien hoor je al regelmatig "Dat kan ik!" of iets dergelijks – en ze vinden het geweldig dat ze dingen zelf kunnen doen. Als je kleintje nog niet zover is, komt dat waarschijnlijk omdat hun kleine lichaam er nog niet helemaal klaar voor is, en dat is ook oké. Deze vaardigheid gaat niet om het afronden van een eindtaak, maar om het proces. Kinderen moeten niet alleen de vaardigheden om de taak af te ronden doorlopen, maar ook het zelfvertrouwen en de autonomie hebben om het te proberen en het risico te lopen dat iets niet lukt. Soms is het doel gewoon proberen de taak zelfstandig te doen.

Vaardigheden zoals jezelf voorbereiden om naar buiten te gaan, een broodtrommel of een snackverpakking open te maken, of zelfs vragen te stellen wanneer kinderen niet zeker weten wat ze moeten doen: dit zijn voor kleuters allemaal belangrijke vaardigheden voor onafhankelijkheid, en je kunt hen helpen om er in de loop der tijd aan te werken.

LEES HET VOLLEDIGE ARTIKEL HIERONDER

Hoe weet je of ze klaar zijn om het te proberen?

Meestal zijn peuters rond de leeftijd van 2 jaar bezig met activiteiten die hen echt interesseren – ze stapelen torens van elk speeltje in je huis of maken een fort van kussens. Ze leren zelf initiatief te nemen omdat ze beginnen zelfstandig te spelen en zichzelf te zien als hun 'eigen kleine ik'. Het duurt niet lang meer of ze laten dat horen in woorden, zoals "Ik doe dat" of "Ik doe dat niet".

Rond 3 jaar beginnen ze zich trots te voelen als ze taken afronden. Ook staan ze erop (soms zeer emotioneel) om dingen onafhankelijk te doen wanneer een volwassene probeert te helpen. Na die 3e verjaardag gaan ze door met het werken aan hun vaardigheden, leren ze van hun fouten, leren ze problemen oplossen en krijgen ze meer zelfvertrouwen.

Vanaf 4- tot 5-jarige leeftijd beginnen kinderen geïnteresseerd te raken en krijgen ze vertrouwen om risico's te nemen, wat betekent dat ze het leuk en spannend vinden om te merken wat er gebeurt wanneer ze iets nieuws of uitdagends uitproberen. Dit proces helpt hen om gevolgen beter te begrijpen en om te leren gaan met onvoorspelbaarheid.

Onafhankelijkheid oefenen: de basisprincipes

Hoe kun je je kleine grote kind helpen om hun onafhankelijkheidsspieren te rekken? Het goede nieuws is dat er geen enorme veranderingen nodig zijn; er zijn goede manieren die eenvoudig kunnen worden geïntegreerd in je alledaagse activiteiten.

1. Begin met je gewoonten.

Als je naar buiten gaat, laat hen dan hun schoenen of jas aantrekken. Als het bedtijd is, laat hen dan de tandpasta op hun tandenborstel doen. Misschien moet je hier en daar een beetje helpen als ze nog bezig zijn die dingen te leren, maar als ze leren dat op bepaalde tijdstippen hetzelfde van hen wordt verwacht, raken ze ermee vertrouwd en gaan ze het zelfstandig doen.

2. Oefen toekomstige gebeurtenissen.

Als je kind binnenkort naar de kleuterschool of een kamp gaat, kun je al eerder oefenen met het openmaken van hun broodtrommel of snackverpakking. Op die manier hoeven ze niet op hulp van een volwassene te wachten wanneer ze lunchen zonder jou (adem diep in en uit…ze kunnen het!).

3. Wees hun grootste fan.

Geef complimentjes en reageer enthousiast. Het is belangrijk voor je kleuter om te weten dat je ziet dat ze zich inspannen en hun best doen om dingen onafhankelijk te doen. Dat zorgt dat hun zelfvertrouwen toeneemt en moedigt hen aan om te blijven proberen en te werken aan deze vaardigheid.

Houd in gedachten…

1. Check je verwachtingen bij de deur.

Je bent een volwassene. Je hebt je eigen manier om dingen te doen. Probeer die verwachtingen te vergeten. Je kleuter zal proberen om dingen op zijn of haar eigen manier te doen. Bijvoorbeeld, misschien begin jij een puzzel met de buitenste rand, maar kleintjes beginnen misschien met één grote stapel in het midden, omdat ze het gezicht van een favoriet personage op de stukjes zien. Het is volledig oké om hen te laten experimenteren met het afmaken van die puzzel, want het stimuleert kritisch denken en biedt een gelegenheid voor jullie om later samen te overleggen waarom een bepaalde manier misschien anders heeft gewerkt dan de andere manier.

2. Helpen betekent niet altijd het voor hen oplossen.

Oefenen met onafhankelijkheid betekent niet dat ze niet om hulp zullen vragen. Het is een grote stap om je jas helemaal zelf aan te doen, als je eerst werd geholpen om je jas aan te doen. Er zijn manieren om hierbij te helpen, terwijl ze nog steeds zelf aan deze vaardigheid werken. Probeer eerst kinderen te ondersteunen, terwijl je allebei fysiek de stappen samen afrondt; maar vraag ook tussen twee stappen in wat de volgende stap is, zodat je de samenhang van die stappen introduceert. Probeer vervolgens een stap terug te doen en hen alleen verbaal te ondersteunen, met zinnen als "Ik zie dat je één arm al in de mouw hebt, weet je nog het trucje om te zorgen dat je mouw niet oprolt?" Zo zorg je dat ze gefocust blijven op de taak en help je hen het proces te doorlopen terwijl ze nog steeds zelfvertrouwen opbouwen tijdens het proces.

3. Ga spelen met jongere vriendjes!

Als kleuters met jongere vriendjes kunnen spelen, krijgen ze de kans om hun zelfvertrouwen te vergroten en hun vaardigheden te laten zien. Ze kunnen de kleintjes leren hoe ze nieuwe dingen kunnen uitproberen en ze kunnen voor de verandering de andere kant van de vaardigheidstraining ervaren. En vervolgens, wanneer ze weer aan hun eigen vaardigheden gaan werken, hebben ze een grotere eigenwaarde en zijn ze klaar om de moeilijkere momenten aan te kunnen.

1. Check je verwachtingen bij de deur.

Je bent een volwassene. Je hebt je eigen manier om dingen te doen. Probeer die verwachtingen te vergeten. Je kleuter zal proberen om dingen op zijn of haar eigen manier te doen. Bijvoorbeeld, misschien begin jij een puzzel met de buitenste rand, maar kleintjes beginnen misschien met één grote stapel in het midden, omdat ze het gezicht van een favoriet personage op de stukjes zien. Het is volledig oké om hen te laten experimenteren met het afmaken van die puzzel, want het stimuleert kritisch denken en biedt een gelegenheid voor jullie om later samen te overleggen waarom een bepaalde manier misschien anders heeft gewerkt dan de andere manier.

2. Helpen betekent niet altijd het voor hen oplossen.

Oefenen met onafhankelijkheid betekent niet dat ze niet om hulp zullen vragen. Het is een grote stap om je jas helemaal zelf aan te doen, als je eerst werd geholpen om je jas aan te doen. Er zijn manieren om hierbij te helpen, terwijl ze nog steeds zelf aan deze vaardigheid werken. Probeer eerst kinderen te ondersteunen, terwijl je allebei fysiek de stappen samen afrondt; maar vraag ook tussen twee stappen in wat de volgende stap is, zodat je de samenhang van die stappen introduceert. Probeer vervolgens een stap terug te doen en hen alleen verbaal te ondersteunen, met zinnen als "Ik zie dat je één arm al in de mouw hebt, weet je nog het trucje om te zorgen dat je mouw niet oprolt?" Zo zorg je dat ze gefocust blijven op de taak en help je hen het proces te doorlopen terwijl ze nog steeds zelfvertrouwen opbouwen tijdens het proces.

3. Ga spelen met jongere vriendjes!

Als kleuters met jongere vriendjes kunnen spelen, krijgen ze de kans om hun zelfvertrouwen te vergroten en hun vaardigheden te laten zien. Ze kunnen de kleintjes leren hoe ze nieuwe dingen kunnen uitproberen en ze kunnen voor de verandering de andere kant van de vaardigheidstraining ervaren. En vervolgens, wanneer ze weer aan hun eigen vaardigheden gaan werken, hebben ze een grotere eigenwaarde en zijn ze klaar om de moeilijkere momenten aan te kunnen.

Jij als ouder

Hoe voel je je?

Het is begrijpelijk dat je spanning voelt als je kind zijn of haar onafhankelijkheid toont. Het kost hen wat meer tijd om dingen te doen, soms is het vies of rommelig, en soms vind je het simpelweg moeilijk om hen dat risico te laten nemen. Probeer het leren van onafhankelijkheidsvaardigheden te zien als een soort reis, het zal af en toe vies en rommelig zijn, maar er zullen ook eindeloos veel momenten zijn die jullie samen kunnen vieren!

Onafhankelijkheid
Alles bekijken

Mijlpalen met een glimlach

Zeg hallo tegen een blijere opvoeding. We zijn er om je te helpen de kleine overwinningen te vieren, verwachtingen los te laten en positief te zijn. Want na meer dan 90 jaar gezinnen te hebben geholpen, hebben we geleerd dat de ontwikkeling van nature gebeurt wanneer plezier de weg wijst.

Meer informatie

Jul 17, 2025

Van piraten tot probleemoplossers: hoe fantasiespel de toekomst van je kleute...

Fantasie en spel gaat niet alleen over entertainment, het gaat over binnenkom...

Een kind opvoeden: tips van een expert op het gebied van kinderontwikkeling 

Uit onderzoeken blijkt dat aardige dingen doen kinderen een sterker gevoel va...