1. {"key":"Home","value":"\/pl-pl\/"} Home
  3. {"key":"Mattel Playroom","value":"\/pl-pl\/blogs\/playroom"} Mattel Playroom
  4. {"key":"Wskazówki dla rodziców","value":"\/pl-pl\/blogs\/playroom\/tagged\/pl-pl-kategoria-wskazowki-dia-rodzicow"} Wskazówki dla rodziców

Zachęcanie przedszkolaków do samodzielności

Fisher-Price Smilestones Preschooler Milestones Wskazówki dla rodziców
21 lipca 2023 r

Jeśli masz dziecko w wieku 3–5 lat, Twoje myśli prawdopodobnie zajmują koncepcje takie jak gotowość szkolna i samodzielność Twojego malucha. Możliwe, że na co dzień słyszysz już „Sam to zrobię!” lub inne tego typu okrzyki — nic dziwnego: przedszkolaki uwielbiają dawać sobie radę same. A jeśli w Twój maluch nie ze wszystkim daje sobie jeszcze radę, najprawdopodobniej jego małe ciało nie jest jeszcze na to gotowe — i to też jest w porządku. Rozwój umiejętności to nie kończenie zadań, tylko cały proces ich wykonywania. Aby wykonać zadanie, dziecko musi nie tylko opanować daną umiejętność, ale też wykazywać pewność siebie i niezależność niezbędne do podjęcia próby wykonania czynności i ryzyka niepowodzenia. Czasem spróbowanie jest celem samym w sobie.

Umiejętności takie jak przygotowanie się do wyjścia na dwór, otwieranie śniadaniówki lub rozpakowywanie przekąski, a nawet zadawanie pytań w razie wątpliwości, co trzeba zrobić, to dla przedszkolaka bardzo ważne elementy kształtujące jego niezależność — a Ty możesz mu pomóc w rozwijaniu ich z biegiem czasu.

PRZECZYTAJ CAŁY ARTYKUŁ PONIŻEJ

Nie masz czasu na czytanie? Obejrzyj ten film.

Skąd wiadomo, że dziecko jest gotowe, żeby spróbować?

Zwykle w wieku około 2 lat maluchy zajmują się aktywnościami, które naprawdę je interesują — układają wszystkie zabawki w domu w wieże albo budują bazy z poduszek. Mają do tego dużą motywację, ponieważ zaczynają się bawić same — jako małe niezależne osoby. Wkrótce zaczynają werbalizować te odczucia: „Robię to” lub „Nie robię tego”.

W wieku około 3 lat maluch zaczyna odczuwać dumę z ukończenia zadania. Poza tym (czasem z ogromnym przekonaniem) nalega na robienie rzeczy samodzielnie, gdy dorosły próbuje mu pomóc. Po trzecich urodzinach dziecko nadal ćwiczy swoje umiejętności, ucząc się na błędach, rozwiązując problemy i nabierając pewności siebie.

W wieku 4–5 lat przedszkolak zaczyna wykazywać większe zainteresowanie i pewność siebie przy podejmowaniu ryzyka — ciekawi go, co się stanie, jeśli zrobi coś nowego lub trudnego. Proces ten pomaga mu lepiej rozumieć konsekwencje i radzić sobie z nieprzewidywalnością.

Ćwiczenie niezależności: podstawy

Jak możesz pomóc swojemu coraz większemu dziecku w usamodzielnianiu się? Przede wszystkim nie są tu potrzebne żadne wielkie zmiany. Najlepsze sposoby na ćwiczenie tych umiejętności można łatwo wkomponować w codzienne czynności.

1. Zacznij od rutynowych czynności.

Gdy wychodzicie z domu, pozwól maluchowi samodzielnie włożyć buty lub kurtkę. Gdy szykujecie się do spania, niech dziecko samo nałoży pastę na szczoteczkę do zębów. Jeśli brzdąc nadal uczy się danych czynności, możliwe, że tu i ówdzie potrzebna będzie Twoja pomoc, ale jeśli nauczy się też, że każdego dnia o określonej porze musi tę czynność wykonać, wyrobi sobie nawyk i w końcu zacznie robić to samodzielnie.

2. Ćwiczcie nadchodzące sytuacje.

Jeśli dziecko ma pójść do przedszkola lub pojechać na biwak, możecie poćwiczyć wcześniej otwieranie śniadaniówki i rozpakowywanie przekąsek. Dzięki temu gdy maluchowi przyjdzie zjeść drugie śniadanie bez Ciebie (oddychaj głęboko — da sobie radę!), nie będzie oczekiwać pomocy dorosłego.

3. Bądź największym fanem swojego dziecka.

Chwal malucha i wykazuj entuzjazm. Dla przedszkolaka bardzo ważna jest świadomość, że widzisz jego starania i ciężką pracę, jaką wkłada w samodzielne wykonywanie czynności. Dzięki niej maluch nabiera pewności siebie i chętnie podejmuje dalsze wysiłki.

Pamiętaj…

1. Zweryfikuj swoje oczekiwania.

Jesteś osobą dorosłą. Masz swoje sposoby robienia różnych rzeczy. Nie oczekuj, że dziecko będzie je powielać. Twój przedszkolak będzie próbował robić rzeczy po swojemu. Na przykład Ty możesz zaczynać układanie puzzli od ramki, a Twój maluch zacznie od jakiegoś fragmentu na środku, bo zobaczy tam buzię ulubionej postaci. Pozwól dziecku poeksperymentować i znaleźć własny sposób ułożenia obrazka — w ten sposób stymulujesz krytyczne myślenie malucha i tworzysz okazję do rozmowy o tym, dlaczego dany sposób zadziałał inaczej niż metoda wybrana na przykład poprzednim razem.

2. Pomaganie nie zawsze oznacza robienie czegoś za dziecko.

Ćwiczenie niezależności nie oznacza, że dziecko nie będzie prosić o pomoc. Jest ogromna różnica pomiędzy tym, gdy ktoś zakłada Ci kurtkę, a kiedy musisz ją włożyć samodzielnie. Są różne sposoby, by pomóc maluchowi i jednocześnie dać mu szansę poćwiczyć ważną umiejętność. Najpierw pomagaj dziecku, wykonując kolejne kroki razem z nim, ale też pytając malucha, co trzeba zrobić dalej — w ten sposób przedstawiasz kolejność wykonywania poszczególnych kroków. Następnie spróbuj się nieco wycofać i wspierać dziecko tylko słowami, na przykład mówiąc: „Widzę, że jedną rączkę już włożyłaś. Pamiętasz sztuczkę, dzięki której rękaw się nie podwija?”. To pomaga dziecku skupić się na zadaniu i wykonać kolejne kroki w odpowiedniej kolejności, a jednocześnie budować pewność siebie.

3. Spotykajcie się z młodszymi dziećmi.

Pozwalając dziecku spotykać się z młodszymi dziećmi, dajesz mu szansę na pochwalenie się umiejętnościami i rozwijanie pewności siebie. Twój przedszkolak może pokazać młodszym dzieciom, jak próbować nowych rzeczy, i być przez chwilę po drugiej stronie sytuacji. Gdy później dziecko wróci do ćwiczenia umiejętności, będzie bardziej pewne siebie i gotowe do radzenia sobie z trudnościami.

1. Zweryfikuj swoje oczekiwania.

Jesteś osobą dorosłą. Masz swoje sposoby robienia różnych rzeczy. Nie oczekuj, że dziecko będzie je powielać. Twój przedszkolak będzie próbował robić rzeczy po swojemu. Na przykład Ty możesz zaczynać układanie puzzli od ramki, a Twój maluch zacznie od jakiegoś fragmentu na środku, bo zobaczy tam buzię ulubionej postaci. Pozwól dziecku poeksperymentować i znaleźć własny sposób ułożenia obrazka — w ten sposób stymulujesz krytyczne myślenie malucha i tworzysz okazję do rozmowy o tym, dlaczego dany sposób zadziałał inaczej niż metoda wybrana na przykład poprzednim razem.

2. Pomaganie nie zawsze oznacza robienie czegoś za dziecko.

Ćwiczenie niezależności nie oznacza, że dziecko nie będzie prosić o pomoc. Jest ogromna różnica pomiędzy tym, gdy ktoś zakłada Ci kurtkę, a kiedy musisz ją włożyć samodzielnie. Są różne sposoby, by pomóc maluchowi i jednocześnie dać mu szansę poćwiczyć ważną umiejętność. Najpierw pomagaj dziecku, wykonując kolejne kroki razem z nim, ale też pytając malucha, co trzeba zrobić dalej — w ten sposób przedstawiasz kolejność wykonywania poszczególnych kroków. Następnie spróbuj się nieco wycofać i wspierać dziecko tylko słowami, na przykład mówiąc: „Widzę, że jedną rączkę już włożyłaś. Pamiętasz sztuczkę, dzięki której rękaw się nie podwija?”. To pomaga dziecku skupić się na zadaniu i wykonać kolejne kroki w odpowiedniej kolejności, a jednocześnie budować pewność siebie.

3. Spotykajcie się z młodszymi dziećmi.

Pozwalając dziecku spotykać się z młodszymi dziećmi, dajesz mu szansę na pochwalenie się umiejętnościami i rozwijanie pewności siebie. Twój przedszkolak może pokazać młodszym dzieciom, jak próbować nowych rzeczy, i być przez chwilę po drugiej stronie sytuacji. Gdy później dziecko wróci do ćwiczenia umiejętności, będzie bardziej pewne siebie i gotowe do radzenia sobie z trudnościami.

Kontrola rodzica

Jak się czujesz?

To normalne, że stresuje nas obserwowanie, jak dziecko staje się coraz bardziej niezależne. Czynności wykonywane samodzielnie zajmują maluchowi więcej czasu, czasem w efekcie powstaje bałagan, a czasem po prostu ciężko nam pozwolić dziecku na podjęcie ryzyka. Spróbuj spojrzeć na uniezależnianie się malucha jak na podróż — bywa brudno, ale są też chwile, które dają mnóstwo radości!

Nauka samodzielności
Przeglądaj wszystko

Z uśmiechem witaj każdy etap rozwoju dziecka

Powitaj radośniejsze rodzicielstwo. Jesteśmy tu, aby pomóc Ci w świętowaniu małych wielkich osiągnięć, odrzuceniu tego, co „powinno” się robić, i kultywowaniu pozytywnego nastawienia. Jesteśmy na to gotowi, bo mamy za sobą ponad 90 lat wspierania rodzin i w tym czasie zdążyliśmy nauczyć się, że rozwój przychodzi naturalnie, gdy kierunek wyznacza zabawa.

Dowiedz się więcej

Apr 15, 2024

Od zabawy w piratów do rozwiązywania problemów: jak zabawa w udawanie może ks...

Wyobraźnia i zabawa to nie tylko rozrywka, ale też brama do świata rozwijania...

Jak wychować uprzejme dziecko: wskazówki ekspertki do rozwoju dzieci 

Badania wykazują, że bycie uprzejmym może dawać dziecku poczucie przynależnoś...